Vanaf de tijd van de Reformatie was Holland, en dan met name de havenstad Amsterdam, een welkome bestemming voor veel Noorseimmigranten. In de periode 1600-1800 vertrokken een kleine 12.000 Noren (waaronder iets meer dan 4.000 vrouwen) vanuit vooral de Noorse havensteden naar Holland. Een belangrijke rol hierin speelde de bloeiende Hollandse zeevaart; die relatie blijkt ook wel in hetverschil tussen de migratiecijfers voor de befaamde welvarende Gouden Eeuw en de cijfers voor de daaropvolgende eeuw: in de achttiende eeuwdaalde het aantal Noorse immigranten in Amsterdam tot circa de helft van het aantal in de eeuw daarvoor. De Noren waren daarmee van deScandinavische immigranten de rijkst vertegenwoordigde groep binnen Amsterdam en vormden een kleine 7 procent van het totale aantal immigranten. Velen vonden emplooi in de scheepvaart en scheepsbouw, waarmee zij in hun stad van herkomst ook al goed bekend waren. Maar uit een uitspraak van een tijdgenoot in 1735 bleek ook dat zij, evenals de groep Duitse immigranten, bereid waren om lastig werk tegen eenrelatief laag salaris aan te pakken (Sicking, de Bles, en de Bouvire 2004, p. 47).
Het huwelijk tussen Johan en Engebor
Ook de beide partners uit onderstaande inschrijving waren afkomstig uit Noorwegen, destijds nog een deel van het Deense koninkrijk: debruidegom komt uit ‘Bergen in Noorw[egen]’, de bruid uit ‘Drontheim’ [=Trondheim]. Wellicht zijn zij reeds met hun ouders geëmigreerd,aangezien zowel de ouders van de bruidegom, als de vader van de bruid (haar moeder was ten tijde van de ondertrouwinschrijving al overleden)ook in Amsterdam wonen. Gezien de opgegeven adressen zullen hun woonomstandigheden overigens niet optimaal zijn geweest: beiden woondenin de sloppenwijk ‘Het Hemelrijk’. Opvallend is de doorhaling van de naam van de vader der bruidegom in de akte.
Vader in ‘t gevang
Hoewel de klerk van dienst aanvankelijk de naam van de vader wel vermeld heeft, is deze doorgekrast. De reden hiervoor staat in de linkermargevermeld: twee getuigen melden te weten dat de vader op dat moment ‘in Engeland gevangen is’. De reden voo deze gevangenzetting is nietvermeld, maar zou te maken kunnen hebben met het toen geldende Continentaal Stelsel: een door Napoleon ingestelde handelsblokkade vanEngeland; Noorwegen was destijds immers nog steeds een Deens gebied en daarmee bondgenoot van de Fransen tegen de Engelsen. Maar het zou uiteraard ook simpelweg kunnen zijn dat hij op één van zijn reizen zich had misdragen…
De inschrijving van de ondertrouw van Johan Christiaanse en Engebor Anna de Bie, 11 Bloeimaand [=mei] 1810. Bron: Stadsarchief Amsterdam, archief 5001, inv.nr. 659, p. 278